Jarosław Rubin6 października 2024 roku obchodzi setne urodziny od dziś major, a do niedawna kapitan Władysław Dąbrowski, żołnierz 2 Korpusu Polskiego, uczestnik walk o Monte Cassino (KMC nr 23744), Ankonę i w Apeninach Emiliańskich. Panie Majorze! – najlepsze życzenia z okazji urodzin, dalszych lat w zdrowiu – zaśpiewajmy „200 lat!”.
Major Władysław Dąbrowski – z Nowogródka przez Monte Cassino do Gdańska
Władysław Dąbrowski urodziła się 6 października 1924 roku w Nowogródku. Jego ojciec był rusznikarzem w policji. W kwietniu 1940 r. został aresztowany przez NKWD i skazany na 15 lat łagru, a rodzina deportowana w głąb Związku Sowieckiego.
Władysław Dąbrowski został zesłany do Aktiubińsjkiej Obłasti, gdzie pracował przymusowo w kołchozie im. Kirowa we wsi Sorsajskij. W kwietniu 1942 r. w miejscowości Jangi Jul w Uzbekistanie wstąpił ochotniczo do formującej się Armii Polskiej w ZSRS, później był żołnierzem w 2. Korpusu Polskiego.
W Taszkiencie został przydzielony do batalionu szturmowego „S” dowodzonego przez rtm. Zbigniewa Kiedacza, który wchodził w skład 5. Kresowej Dywizji Piechoty. Po odbyciu przeszkolenia wojskowego od grudnia 1943 r. służył w 15. Pułku Ułanów Poznańskich na stanowisku kierowcy czołgu.
W składzie macierzystego pułku opuścił ZSRS, przebywał kolejno w Iraku, Palestynie, Libanie i Egipcie. Na przełomie lutego i marca 1944 r. pułk został przetransportowany do Włoch, a Władysław Dąbrowski przeszedł szlak bojowy 5. Kresowej Dywizji Piechoty 2. Korpusu Polskiego na Półwyspie Apenińskim.
Władysław Dąbrowski wrócił do Polski w 1948 roku. Mieszka w Gdańsku.
Bitwa o Monte Cassino
W czasie czwartej bitwy o Monte Cassino, od 4 maja 1944 roku 15 Pułk Ułanów Poznańskich objął odcinek obrony na prawym skrzydle macierzystej 5 KDP, luzując kompanie 16 Lwowskiego Batalionu Strzelców. Podlegał wraz z Pułkiem Ułanów Karpackich dowódcy 6 Lwowskiej BP i bronił odcinka frontu w rejonie wzg. 771 Monte Castellone. W trakcie pierwszego natarcia korpusu w dniu 12 maja na odcinku pułku pozorowano natarcie na pozycje niemieckie ściągając na pozycje pułku niemiecki ostrzał. W okresie od 13 do 17 maja prowadzono działalność patrolową na przedpolu pozycji obronnych.
15 maja z pułku wydzielono szwadron szturmowy pod dowództwem por. H. Cygielskiego i podporządkowano mjr. W. Smrokowskiemu dowódcy 1 Samodzielnej Kompanii Commando. 17 maja szwadron szturmowy wraz z komandosami zajął wzg. 706 w ogniu niemieckiej artylerii ciężkiej i moździerzy i utrzymał pozycję osłaniając natarcie 16 i 17 lwowskich batalionów na San Angelo, odparł kontratak niemiecki i znalazł się w ogniu broni maszynowej, pozostał na pozycjach do 19 maja rano.
19 maja pododdziały ułanów poznańskich prowadziły działania mające na celu opanowanie wzg. 852, które 20 maja opanowały i podeszły pod wzg. 893 i 21 i 22 maja wraz ze szwadronem PUK wzgórze opanowały. Następnie 25 maja szwadrony pułku zajęły wzg. 945 Pizzo Corono oraz Monte Cairo.
Jak wspominał wtedy jeszcze kapitan Władysław Dąbrowski, miał okazję zobaczyć moment, kiedy nad klasztorem na Monte Cassino zawisła polska flaga:
Tak się złożyło, że miałem tę możliwość, by widzieć, jak to się stało. Ale to był przypadek, ponieważ zostałem wyznaczony do obserwowania niemieckiej artylerii, tego, gdzie jest rozmieszczona i podawać meldunki, a to było dość łatwe.
Kpt. W. Dąbrowski: gdy przyszła wiadomość o zwycięstwie, widziałem Monte Cassino jak na dłoni, Dzieje.pl. Portal historyczny
Mjr Władysław Dąbrowski ponownie na Monte Cassino
Władysław Dąbrowski na Monte Cassino powrócił po raz pierwszy w 2014 roku. Jak sam mówi: Jeżdżąc na Monte Cassino oddaję cześć tym, którzy byli w naszym korpusie.
Kapitan Dąbrowski był też na obchodach 80 rocznicy bitwy o Monte Cassino (zdjęcia poniżej).
4 października br. na 16. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym NNW w Gdyni został zaprezentowany publiczności był film w reżyserii Tomasza Łysiaka „Pancerny kapitan”, którego bohaterem jest kapitan Władysław Dąbrowski. Reżyser filmu Tomasz Łysiak zaznaczył, że drugą ważną postacią filmu jest przedstawiciel młodego pokolenia Karol Paprocki, który sam szuka kontaktów do weteranów, koresponduje z nimi, jeździ na pole bitwy pod Cassino i zbiera okruchy pamięci o bohaterach z tamtych lat, sam będąc wnukiem jednego z żołnierzy, porucznika Miszkiela.
Życząc majorowi Władysławowi Dąbrowskiemu dalszych długich lat życia, cieszę się, że napisany przeze mnie przewodnik „Monte Cassino i okolice” trafił w ręce Pana Majora.
