Jarosław RubinPomnik Pułku 4 Pancernego „Skorpion” stoi w pobliżu Gardzieli około 30 minut drogi pieszo od Polskiego Cmentarza Wojennego na Monte Cassino. W przewodniku Monte Cassino i okolice. Szlakiem 2 Korpusu Polskiego opisuję trzy możliwe drogi dojścia do tego pomnika – od cmentarza przez Albanetę, od Domku Doktora oraz Drogą Polskich Saperów.
Jak dojść do pomnika Pułku 4 Pancernego „Skorpion”?
Obchody 80 rocznicy bitwy o Monte Cassino są dobrą okazją, aby odwiedzić polskie pomniki stojące niedaleko klasztoru i Polskiego Cmentarza Wojennego. Trasa od cmentarza przez Albanetę do pomnika Pułku 4 Pancernego „Skorpion” liczy niecałe 2 kilometry i można ją pokonać pieszo w pół godziny. Co ważne, tą trasą mogą do pomnika dostać się osoby na wózkach inwalidzkich.
W przewodniku „Monte Cassino i okolice. Szlakiem 2 Korpusu Polskiego” możesz zeskanować QR kod, który uruchomi aplikację i pokaże na mapie dojście do pomnika.
Skąd wziął się pomnik Pułku 4 Pancernego „Skorpion” w Gardzieli?
Skąd wziął się pomnik-czołg właśnie w tym miejscu?
Odpowiedź znajdziemy, czytając opisy walk w czasie pierwszego natarcia w czwartej bitwie o Monte Cassino. Możesz sięgnąć po reporterskie zapiski Melchiora Wańkowicza w jego dziele Bitwa o Monte Cassino albo zajrzeć do magazynu Polska Zbrojna. Historia nr 2 (26) 2023, gdzie opisane są walki czołgistów w rejonie Gardzieli.
W czasie pierwszego natarcia (11/12 maja) na Gardziel uderzył 1. Batalion Strzelców Karpackich, wspierany przez 3 szwadron Pułku 4 Pancernego „Skorpion”.
Około czwartej nad ranem 12 maja por. Maślona osiągnął polanę między garbkiem a Gardzielą.
Szwadron czołgów spieszący mu z pomocą, został zatrzymany u wylotu Gardzieli (w wyniku wybuchu miny zginęła cała załoga czołgu „Sułtan” ppor. Ludomira Białeckiego). Oprócz dowódcy czołgu zginęli: kpr. Edward Ambrożej, kpr. Eugeniusz Bogdajewicz, kpr. Bolesław Karcewicz i kpr. Józef Nieckowski.
W miejscu ich śmierci stanął pomnik zbudowany ze szczątków czołgu dowodzonego przez por. Ludomira Białeckiego. Pomnik zaprojektowany przez artystę rzeźbiarza por. Ludwika Kuźniarza został odsłonięty 18 maja 1946 roku.
Pomnik dedykowany jest „BOHATEROM PUŁKU 4 PANCERNEGO POLEGŁYM W MARSZU DO POLSKI” – o czym informuje napis na frontowej tablicy pamiątkowej. Na korpusie wraku umocowany został krzyż z gąsienic czołgowych wsparty dwiema spiżowymi tablicami
