Jarosław RubinZ okazji Dnia Kobiet warto przypomnieć historię kobiet służących w 2. Korpusie Polskim podczas II wojny światowej. Te odważne ochotniczki, znane jako „Pestki”, odegrały istotną rolę w sukcesach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
Powstanie Pomocniczej Służby Kobiet
Zaciąg do PSK na terenie ZSRS odbywał się na zasadach ochotniczych, a pierwsza komisja poborowa dla kobiet rozpoczęła pracę w listopadzie 1941 r. Oddziały PSK powstawały w ośrodkach wojskowych w Buzułku, Tatiszczewie i Tockoje. Rozkaz organizacyjny Pomocniczej Służby Kobiet został wydany 6 stycznia 1942 roku w Buzułuku przez gen. Władysława Andersa, kiedy kobieca formacja wojskowa już istniała od kilku miesięcy.
W sierpniu 1942 roku ukazał się rozkaz o „Organizacji Pomocniczej Wojskowej Służby Kobiet”, określający status ochotniczek, jako żołnierzy służby stałej, oraz obowiązujące stopnie wojskowe i odznaki.
Po ewakuacji z ZSRS w Armii Polskiej na Wschodzie odbywały się kursy dla żołnierek z PSK, m.in. samochodowe, oświatowe i sanitarne.
Od grudnia 1943 roku rozpoczęło się stopniowe przenoszenie 2 Korpusu Polskiego do Włoch. Wtedy nastąpił podział PSK na dwie grupy – z 2 Korpusem Polskim we Włoszech znalazło się ponad 1500 żołnierek, a ponad 1700 pozostałych pełniło dalej służbę na terenie Egiptu i Palestyny.
W lipcu 1944 roku zmieniono struktury organizacyjne i podzielono kobiecą formację na trzy części: Pomocniczą Wojskową Służbę Kobiet, Pomocniczą Lotniczą Służbę Kobiet i Pomocniczą Morską Służbę Kobiet
Kampania włoska
Już w styczniu 1944 roku do Włoch trafiły kobiety ze służb medycznych. Potem przetransportowano kolejne oddziały PSK.
Kobiety z PSK pełniły różnorodne funkcje w 2 Korpusie Polskim:
- Służba transportowa: 316 i 317 kompania transportowa,
- Służba kantyn: 318 kompania kantyn polowych i bibliotek ruchomych,
- Służba medyczna: lekarki, pielęgniarki i sanitariuszki,
- Służba administracyjna: urzędniczki, maszynistki i magazynierki,
- Służba łączności: telefonistki, radiotelegrafistki i szyfrantki,
- Służba kulturalno-oświatowa.
Pamięć o żołnierkach z PSK
W marcu 1946 r. rząd brytyjski podjął decyzje o demobilizacji Polskich Sił Zbrojnych, w tym PSK. Ostatnie struktury Pomocniczej Służby Kobiet rozwiązano w 1949 r.
W czasie wojny liczebność PSK często się zmieniała, ale zazwyczaj służyło w tej formacji blisko 4 tys. kobiet, a w szczytowym okresie, czyli latem 1945 roku, w szeregach PSK było prawie 7 tys. ochotniczek.
Za swój udział w walkach ochotniczki PSK otrzymały liczne odznaczenia, w tym 13 Krzyży Walecznych, 2 Złote Krzyże Zasługi, 74 Srebrne Krzyże Zasługi i 154 Brązowe Krzyże Zasługi. Ponad 950 kobiet służących w Pomocniczej Służbie Kobiet w 2 Korpusie Polskim zostało odznaczonych Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino.
Dziś, wspominając te niezwykłe kobiety, oddajemy hołd ich odwadze, poświęceniu i niezłomności. Ich historia jest inspirującym przykładem siły i determinacji w obliczu największych przeciwności losu.
