Bibliografia, czyli książki o Monte Cassino i artykuły, bez których nie napisałbym pisania przewodnika Monte Cassino i okolice. Szlakiem 2 Korpusu Polskiego. Podczas pisania przejrzałem i uzupełniłem moją biblioteczkę o książki związane z bitwą o Monte Cassino. Może zainteresuje Cię ta lista, którą będę aktualizował i uzupełniał o omówienie książek.

Lista – jak to bibliografia – jest ułożona alfabetycznie według autorów, ale na początek wypisałem pięć książek, które dla mnie są fundamentem wiedzy o bitwie o Monte Cassino i działaniach 2 Korpusu Polskiego.

Książki o Monte Cassino – Top 5

Mój subiektywny wybór pięciu książek obejmuje:

  1. Biegański S. (red.), Działania 2 Korpusu we Włoszech. Tom I, Sekcja Historyczna 2 Korpusu, Londyn 1963.
  2. Młotek M. (red.), Trzecia Dywizja Strzelców Karpackich 1942-1947, Zarząd Główny Związku Karpatczyków, Londyn 1978.
  3. Piątkowski H., Bitwa o Monte Cassino, Biblioteka Orła Białego, Rzym 1945.
  4. Suchcitz A. (red), 5 Kresowa Dywizja Piechoty 1941-1947. Zarys dziejów, Fundusz Pomocy Wdowom, Sierotom i Inwalidom 5 Kresowej Dywizji Piechoty, Londyn 2012.
  5. M. Wańkowicz, Bitwa o Monte Cassino t. 1-3, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989.

Bibliografia selektywna

Wprawdzie moja biblioteka zawiera wiele książek związanych z Monte Cassino, ale zdaję sobie sprawę, że jest to tylko pewien wybór. Są też tytuły, których jeszcze nie ma na poniższej liście, bo nie zdążyłem ich wprowadzić, ale uzupełniam tę listę i aktualizuję.

  1. Anders W., Bez ostatniego rozdziału, Wydawnictwo Nasza Przyszłość, Bydgoszcz 1989.
  2. Atkinson R., Dzień bitwy. Wojna na Sycylii i we Włoszech 1943-1944, Wydawnictwo Napoleon V, Oświęcim 2021.
  3. Bazała T., Martyna-Dybek E., Pułkownik Józef Kazimierz Sokol, Wydawnictwo „Maria”, Stowarzyszenie Komitet Obywatelski Ziemi Kłodzkiej, OKiS Wrocław, Nowa Ruda 2014.
  4. Bąk M., Barankiewiczowie Cz. i K. (red.), Ze Stronia na Monte Cassino. Na tle rodzinnych opowieści, Stronie 2024.
  5. Berberyusz E., Władysław Anders, Życie po Monte Cassino, Agora SA, Warszawa 2012.
  6. Biegański S. (red.), Działania 2 Korpusu we Włoszech. Tom I, Sekcja Historyczna 2 Korpusu, Londyn 1963.
  7. Bielatowicz J., Laur Kapitolu i wianek ruty. Na polach bitew Drugiego Korpusu, Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas”, Londyn 1954.
  8. Bielatowicz J. (red.), Ułani Karpaccy. Zarys historii Pułku, Oficyna Wydawnicza Mireki, Warszawa – Kraków 2015.
  9. Bielatowicz J., 3. Batalion Strzelców Karpackich, Koło Żołnierzy 3 Baonu S.K.,Londyn 1949.
  10. Bodnar T., Znad Niemna przez Sybir do II Korpusu, Wydawnictwo „Nortom”, Wrocław 1997.
  11. Bogucki J. K., Żubry generała Andersa, KSR TKKF „Spartakus”, Katowice 2000.
  12. Bottero D. A., Davies N., Patricelli M., Łyszczarz M., Wojciech Narębski. Za naszą i waszą wolnośc. Od Sybiru po Monte Cassino, Wydawnictwo Jerzy Moraś Wydawnictwo Penelopa sp. z o.o., Warszawa 2020.
  13. Caddick-Adams P., Monte Cassino. Piekło dziesięciu armii, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2014.
  14. Czerkawski M. Jelita, Wspomnienia „Ramzesa”. Tobruk – El-Ghazala – Monte Cassino – Bolonia., Norbertinum, Lublin 1995.
  15. Dąbrowska K., Sołoduszkiewicz M., 2. Korpus Polski 1943-1947, Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Gdańsk 2023.
  16. Dąbrowski D., Moja włoska kampania, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 1998.
  17. Derecki M., Na ścieżkach polskich komandosów. Wydawnictwo LTW, Warszawa 1999.
  18. Dzikiewicz B., Z teodolitem pod Monte Cassino, Wydawnictwo MON, Warszawa 1984.
  19. Flisiński W., Od łagrów Komi do winnic Italii, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1992.
  20. Gawlina J., Wspomnienia, Księgarnia św. Jacka, Katowice 2004.
  21. Gąsiorowski T., Hoffman A., Romaniuk P. T., Bohaterowie spod Monte Cassino na rozstajach historii. Losy żołnierzy 2 Korpusu po II wojnie światowej, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2024.
  22. Górski W., Żołnierskim szlakiem przez Tobruk i Monte Cassino, MPG, Warszawa 1991.
  23. Grobicki A., Wojenne błyski, Wojskowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2021.
  24. Grodzki B. A., Wojna i miłość. Wspomnienia artylerzysty (1939-1935), Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 2006.
  25. Handke W., Semper Fidelis. Dzieje Pułku 6 Pancernego „Dzieci Lwowskich”, Wydawnictwo Napoleon V, Oświęcim 2015.
  26. Harper G., Tonkin-Howell J., Monte Cassino – nowe spojrzenie. Niepotrzebna bitwa?, Bellona, Warszawa 2017.
  27. Hemar M. (red.), Generał Anders. Życie i chwała, Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1970.
  28. Holland J., Piekło Italii. Wydawnictwo Amber, Warszawa 2008.
  29. Janczak B., Na szlach pustynnego losu. Armia Polska na Wschodzie w latach 1942-1944, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2025.
  30. Kamiński A. A., Baśka, Wanda i inne. Wszystko lub prawie wszystko o nazwach własnych pisanych na sprzęcie polskich wojsk lądowych i formacji paramilitarnych., Vesper, Czerwonak 2017.
  31. Kamiński A. A., Oznakowania pojazdów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Vesper, Czerwonak 2019.
  32. Kamiński A. A., Szczerbicki T., Pojazdy Polskich Sił zbrojnych na zachodzie 1939-1947, L&L, Gdańsk 2008.
  33. Kamiński S., Generał dywizji Bronisław Bolesław Duch (1896-1980), Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.
  34. Kirszak J., Generał Roman Szymański. Żołnierz Pierwszej Kompanii Kadrowej, zdobywca Monte Cassino, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2019.
  35. Kirszak J., Polak B., Polak M., Generał broni Władysław Anders 1892-1970. Czyny i pamięć, Wydawnictwo IPN, Warszawa 2022.
  36. Klimaszewski B. (red.), Wiatr nas nosi po świecie. Antologia polskiej poezji żołnierskiej na obczyźnie 1939-1945, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków 1993.
  37. Knapowska M., Ze znakiem palmy i półksiężyca. Pułk Ułanów Karpackich 1940-2020, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznań 2020.
  38. Komornicki S. i wsp., Wojsko Polskie 1939-1945. Barwa i broń, Wydawnictwo Interpress, Warszawa1990.
  39. Konarski F. (Ref-Ren), Historia Czerwonych maków, Nakładem autora, Londyn 1961.
  40. Konarski F. Ref-Ren, Wiersze sercem pisane, Wydawnictwo Bosz, Olszanica 1998.
  41. Kozioł W., Z ziemi nieludzkiej do Polski, Wydawnictwo Mons Admirabilis, Iwonicz-Zdrój 2022.
  42. Kryska-Karski T., Żurakowski S., Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991.
  43. Kukiełka B. J., Życie kreślone historią, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 1998.
  44. Kunert A. K. (oprac.), „Nasze Granice w Monte Cassino…”. Bitwa o Monte Cassino w poezji 1944-1969, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2014.
  45. Kwoczyński J., Wojenne gwiazdy, Wydawnictwo Comandor, Warszawa 2002.
  46. Lasocki W. A., Wojtek spod Monte Cassino, Muchomor, Warszawa 2012.
  47. Lemieszek P., Do Polski przez Monte Cassino. Wojenne losy Mariana Lemieszka, volumina.pl Daniel Krzanowski, Szczecin 2018.
  48. Lewicki Z., Dziennik, Wydawnictwo Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy, Kraków 2000,
  49. Lewis N., Neapol ’44. Pamiętnik oficera wywiadu z okupowanych Włoch, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2022.
  50. Łoziński M., Przechodniu powiedz Polsce…, Wydawnictwo Literackie, Kraków-Wrocław 1985.
  51. Łuczyński W. F., Moje cztery kampanie. Wspomnienia z kampanii wrześniowej, francuskiej, libijskiej i włoskiej, Mireki, Warszawa-Kraków 2014.
  52. Łuczyński W. F., Czerkawski T. M., Plesner R. W., Monografia 3. Karpackiego Pułku Artylerii Lekkiej, 3. Karpacki Pułku Artylerii Lekkiej 3. DSK, Londyn 1990.
  53. Maciejczyk W., Trzecia Dywizja Strzelców Karpackich 1942-1987, tom II, Zarząd Główny Związku Karpatczyków, Londyn 1991.
  54. Maj J., Na drogach do piekieł, Wydawnictwo Literackie. Kraków 1973.
  55. Majewski A., Wojenne opowieści porucznika Szemraja, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1975.
  56. Majewski A., Wojna, ludzie i medycyna. t. 1-2, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1987.
  57. Majka P., Generał Józef Gawlina. Biskup polowy, Bellona, Warszawa 2017.
  58. Mieszkowska A., Była sobie piosenka…, MUZA SA, Warszawa 2006.
  59. Młotek M. (red.), Trzecia Dywizja Strzelców Karpackich 1942-1947, tom I, Zarząd Główny Związku Karpatczyków, Londyn 1978.
  60. Moraczewski I., Komandosi Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w latach 1942-1947, Tetragon, Warszawa 2022.
  61. Myszor J. (red.), Biskup Józef Gawlina w Związku Sowieckim, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2013.
  62. Natoński B., Na życiowym szlaku, Wrocław 1996-1998.
  63. Olton M. Zielone berety w boju, Fundacja Grom. Siła i Honor, Warszawa 2024.
  64. Orlicki J., Poprzez Starobielsk do Piątej Dywizji Kresowej, Londyn-Warszawa 1992.
  65. Orlicki J., Z II Korpusem. Irak, Egipt, Italia, Londyn-Warszawa 1994.
  66. Orr A., Niedźwiedź Wojtek. Niezwykły żołnierz armii Andersa, Wydawnictwo Replika, Zakrzewo 2011.
  67. Panecki T. (red.), 2 Korpus Polski w bitwie o Monte Cassino. Z perspektywy półwiecza, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994.
  68. Parker M., Monte Cassino. Opowieść o najbardziej zaciętej bitwie II wojny światowe, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2005.
  69. Piątkowski H., Bitwa o Monte Cassino, Biblioteka Orła Białego, Rzym 1945.
  70. Pietrzak W., Przez wzgórza Italii, Wydawnictwo MON, Warszawa 1971.
  71. Piotrowski K., Dom Sanitarny w bitwie o Monte Cassino. Historia kamiennego domu u stóp Drogi Polskich Saperów, „Nasz Świat” nr 21/2012.
  72. Radożycka-Paoletti M., Wciąż szukamy Ojczyzny zgubionej w wrześniowych chmurach… Wojennym szlakiem majora Władysława Drelicharza (1913-1944), Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2022.
  73. Radwański T., Karpatczykami nas zwali, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1978.
  74. Romanowski K. J. i wsp. (red.), Choroszczanie na Monte Cassino. Pamiątka w 80-lecie bitwy, Fundacja Pole Kultury, Towarzystwo Przyjaciół Choroszczy, Choroszcz 2024.
  75. Rudnicki K., Na polskim szlaku. Wspomnienia z lat 1939-1947, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2016.
  76. Sarner H., Zdobywcy Monte Cassino. Generał Anders i jego żołnierze, Zysk i S-ka, Poznań 2006.
  77. Senger und Etterlin von F., Wojna w Europie. Wspomnienia niemieckiego dowódcy obrony Monte Cassino, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2013.
  78. Siemaszko Z. S., Generał Anders w latach 1892-1942, LTW, Londyn – Warszawa 2012.
  79. Sienkiewicz J. W., Artyści Andersa. Continuita e novita, Oficyna Wydawnicza Kucharski – Toruń, Toruń – Warszawa 2013.
  80. Stefanik W., Białe noce i czarne dnie, Gminny Ośrodek Kultury w Żurawicy, Żurawica 2020.
  81. Studziński A., Przewodnik po polskich cmentarzach wojennych we Włoszech. Monte Cassino. Loreto. Bolonia. Casamassima, Oficyna Wydawnicza „Fulmen”, Warszawa 1994.
  82. Studziński A. F., Wspomnienia kapelana Pułku 4 Pancernego „Skorpion” spod Monte Cassino, Kraków 1994.
  83. Suchcitz A., Dzieje 1 Pułku Ułanów Krechowieckich 1941-1947, Koło Krechowiaków, Londyn 2002.
  84. Suchcitz A. (red), 5 Kresowa Dywizja Piechoty 1941-1947. Zarys dziejów, Fundusz Pomocy Wdowom, Sierotom i Inwalidom 5 Kresowej Dywizji Piechoty, Londyn 2012.
  85. Szczurowski M., Artyleria Polskich Sił Zbrojnych na zachodzie w II wojnie światowej, Wydawnictwo Adam Marszałek, toruń 2001.
  86. Szatsznajder J., Drogi do Polski, Presstrust, Wrocław 1991 oraz Klub Motorowy „Rzemieslnik”, Wrocław 1989.
  87. Szmagier K., Generał Anders i jego żołnierze, IW Pax, Warszawa 1993.
  88. Targosz A., Ksiądz Stanisław Targosz (1911-1944). Kapelan spod Monte Cassino, Wydawnictwo FENIKS, Szczecin 2011.
  89. Tylka W., Waleczne Skorpiony. Z dziejów Pułku 4. Pancernego „Skorpion” (1942-1947) tom I, Wydawnictwo Instytutu Tarnogórskiego i Muzeum, Londyn – Tarnowskie Góry 2004.
  90. Tym J. S., Działania 2. Korpusu Polskiego w kampanii włoskiej 1944-1945, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2025.
  91. Tym J. S., Pancerni i ułani generała Andersa, Tetragon, Warszawa 2012.
  92. Tymieniecki B., Na imię jej było Lily, Wydawnictwo MON, Warszawa 1987.
  93. Ułani Podolscy. Dzieje Pułku Ułanów Podolskich1809-1947, oprac. zbiorowe, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław 1991.
  94. Wańkowicz M., Bitwa o Monte Cassino t. 1-3, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989.
  95. Wańkowicz M., Bitwa o Monte Cassino, Prószyński Media, Warszawa 2009.
  96. Wawer Z., Monte Cassino. Walki 2 Korpusu Polskiego, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2019.
  97. Witkowski P., Polscy komandosi. No. 10 Commando, Piotr Witkowski, Częstochowa 2020.
  98. Wojtkowska Z., Wiek ambasadora. Opowieść o życiu Edwarda Raczyńskiego, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2017.
  99. Wroński M., Waleczne Skorpiony. Barwa Pułku 4. Pancernego „Skorpion” tom II i III, Wydawnictwo Instytutu Tarnogórskiego i Muzeum, Londyn – Tarnowskie Góry 2004.
  100. Wroński S., Wspomnienia żołnierskie, Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej 4. Pułku Piechoty Legionów w Kielcach, Kielce 2024.
  101. Zajączkowski M., Sztylet komandosa, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1991.
  102. Zaremba P. (red.), Dzieje 15 Pułku Ułanów Poznańskich (1 Pułku Ułanów Wielkopolskich), Tetragon, Poznań – Warszawa 2025.
  103. Zielony Talizman. Reportaże z dziejów Pierwszej samodzielnej Kompanii Commando 1942-1944, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2006.
  104. Ziółkowska-Boehm A., Na tropach Wańkowicza. Po latach, Prószyński Media, Warszawa 2009.
  105. Żdanowicz W. (red), Monte Cassino. Ankona. Bolonia 1944-2004. Żołnierze 2 Korpusu Wojska Polskiego we Włoszech, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice-warszawa 2004.
  106. Żdanowicz W. (red), Śląsk pamięci Monte Cassino, Muzeum Śląskie, Katowice 1999.
  107. Żurakowski S., Ot, bajki… …nie bajki, nakładem autora, Londyn 1995.