Jarosław RubinJedna z tras samochodowych opisanych w przewodniku Monte Cassino i okolice. Szlakiem 2 Korpusu Polskiego wiedzie do Piedimonte San Germano. Walki na Linii Hitlera i zdobycie Piedimonte stanowiły kontynuację walk 2 Korpusu Polskiego w rejonie Cassino, już po zdobyciu klasztoru Monte Cassino.
Zgrupowanie „Bob” zdobywa Piedimonte
Do przełamania Linii Hitlera i zdobycia Piedimonte utworzono osobne zgrupowanie „Bob”, które składało się z Pułku 6 Pancernego „Dzieci Lwowskich”, 18 Lwowskiego Batalionu Strzelców (bez kompanii) z 6 Lwowskiej Brygady Piechoty (5 KDP), 9 Pułku Artylerii Lekkiej, baterii SP z 2 dywizjonu 7 Pułku Artylerii Przeciwpancernej oraz plutonu saperów z 10 batalionu saperów.
Niezwykle zaciekłe i krwawe walki o Piedimonte trwały od 20 do 25 maja, kiedy zdobyto miasteczko. W wyniku tych walk Pułk 6 Pancerny „Dzieci Lwowskich” poniósł znaczne straty w ludziach: 20 zabitych (w tym 3 oficerów) i 56 rannych (w tym 11 oficerów). Pułk utracił ciężko rannego dowódcę pułku, ppłk. Henryka Świetlickiego, dowódców szwadronów kpt. Stanisława Ezmana i kpt. Alfreda Kuczuk-Pileckiego oraz kilku oficerów o dużym znaczeniu dla pułku.
Jak wspominał płk Marian Tomaszewski (1922-2020):
Miasteczko znajdujące się na stromym wzgórzu stanowiło ważny punkt oporu i zamykało główną drogę na Rzym. Okazało się też twierdzą nie do zdobycia. Każdy budynek był silnie ufortyfikowany, rozmieszczono w nich stanowiska przeciwpancerne, które skutecznie raziły nasze czołgi, a miasta broniła elitarna niemiecka 1 Dywizja Spadochronowa. Walki toczyły się o każdy dom, nasze Shermany grzęzły na wąskich uliczkach. Nocą wychodziliśmy z czołgów i ostrzeliwaliśmy przeciwnika z karabinów maszynowych. Byli tak blisko, że słyszeliśmy ich rozmowy. Natarcie trwało kilka dni. W nocy z 24 na 25 maja zagrożeni oskrzydleniem Niemcy rozpoczęli odwrót i zajęliśmy Piedimonte rankiem 25 maja. Moim zdaniem, ze wszystkich walk 2 Korpusu Polskiego te o Piedimonte były jednymi z najcięższych.
Najważniejsze jest dla mnie Piedimonte, „Polska Zbrojna”
Pomnik ku czci poległych żołnierzy Pułku 6 Pancernego „Dzieci Lwowskich”
Na wzgórzu nad miasteczkiem Piedimonte San Germano ustawiono pomnik ku czci poległych żołnierzy Pułku 6 Pancernego „Dzieci Lwowskich”.
Uroczystość odsłonięcia pomnika miała miejsce 19 sierpnia 1973 roku.
Na pomniku umieszczono 4 marmurowe tablice. Na trzech znajduje się tekst w języku włoskim, angielskim i polskim, dotyczący historii walki 6 Pułku „za naszą wolność i waszą”, a na czwartej tablicy – nazwiska żołnierzy Pułku 6 Pancernego, którzy polegli w pierwszej bitwie Pułku pod Piedimonte w dniach od 19 do 25 maja 1944 roku.
Pomnik w Piedimonte San Germano ma przypominać wszystkim o poświęceniu żołnierzy, którzy „w drodze do dalekiej Polski” i swojego ukochanego Lwowa złożyli ofiarę własnego życia.
