Jarosław RubinKiedy pracowałem nad przewodnikiem Monte Cassino i okolice. Szlakiem 2 Korpusu Polskiego, dwukrotnie wracałem do Venafro. Jak piszę w przewodniku, to właśnie tutaj stacjonowała 22 Kompania Zaopatrywania Artylerii, odpowiedzialna za dostarczanie amunicji dla artylerii podczas przygotowań w czasie trwania czwartej bitwy o Monte Cassino. Towarzyszył jej najsłynniejszy żołnierz oddziału – niedźwiedź Wojtek.
- Venafro – miejsce, w którym służył Wojtek
- Powstanie pomnika Wojtka w Venafro
- Moja wizyta w Venafro w 2023 roku
- Pasjonaci, którzy podtrzymują pamięć
- Zamów przewodnik "Monte Cassino i okolice"
Venafro – miejsce, w którym służył Wojtek
Venafro było jednym z kluczowych punktów logistycznych 2 Korpusu Polskiego. Na skraju miasta znajdowała się baza 22 Kompanii Zaopatrywania Artylerii, której zadaniem było dostarczanie amunicji do stanowisk artyleryjskich. Jak wspominali żołnierze, Wojtek nie tylko dodawał im otuchy, ale czasem pomagał w przenoszeniu ciężkich skrzyń.
Venafro było miejscem, w którym trwał codzienna praca logistyczna 2 Korpusu, czasem niewidoczna, zapominana, ale niezbędna. Stąd wyruszały transporty amunicji i paliwa kierowane na linię walk i na stanowiska artyleryjskie, a żołnierze wracający z trudnych kursów znajdowali chwilę odpoczynku.
Pomnik Wojtka przypomina nie tylko o jednej niezwykłej historii, ale o całym wysiłku ludzi, którzy działali poza pierwszą linią, a bez których bitwa o Monte Cassino nie mogłaby zakończyć się zwycięstwem.
Choć batalia o Monte Cassino kojarzy się przede wszystkim z piechotą walczącą o wzgórza w okolicach klasztoru, to bez zaplecza logistycznego w takich miejscach jak Venafro cała operacja nie mogłaby się udać. Dlatego właśnie tu powstał pomnik upamiętniający Wojtka i 22 Kompanię.
Powstanie pomnika Wojtka w Venafro
W miejscu stacjonowania 22 Kompanii Zaopatrywania Artylerii postawiono pomnik upamiętniający niedźwiedzia Wojtka. Do jego zaprojektowania i realizacji przyczynili się:
- Luciano Bucci,
- Winterline Venafro – World War II Museum & Research,
- Lello Castaldi,
- Associazione Centro Studi Politici,
- Italy War Route.
Dzięki staraniom wymienionych osób i organizacji, zostało upamiętnione miejsce pokazujące trud logistyki w czasie bitwy o Monte Cassino oraz niezwykły towarzysz polskich żołnierzy.
Moja wizyta w Venafro w 2023 roku
Podczas wizyty we wrześniu 2023 roku chciałem zobaczyć miejsce stacjonowania kompanii i jej pomnik. Nie miałem okazji spotkać Lello Castaldiego, jednego z współtwórców upamiętnienia. Spotkałem za to Luciano Bucciego, postać doskonale znaną wszystkim, którzy interesują się historią bitwy o Monte Cassino i regionu Molise. Szczegóły tego spotkania przy okazji mojej wizyty w Muzeum Winterline opisałem w osobnym artykule.
Pasjonaci, którzy podtrzymują pamięć
Historia pomnika Wojtka w Venafro (i Muzeum Winterline) pokazuje, jak wielką rolę w pielęgnowaniu pamięci odgrywają lokalni pasjonaci. To dzięki zaangażowaniu takich osób jak Luciano Bucci i Lello Castaldi miejsca te pozostają żywe, a opowieści o polskich żołnierzach wracają do przestrzeni publicznej. Ich praca sprawia, że pamięć o 2 Korpusie Polskim trwa i trafia do kolejnych pokoleń mieszkańców i odwiedzających Venafro.
