Jarosław RubinWśród żołnierzy 2 Korpusu Polskiego byli tacy, którzy łączyli wojskową służbę z wyjątkowym talentem artystycznym. Jednym z nich był porucznik Ludwik Kuźniarz – oficer Pułku 4 Pancernego „Skorpion”, a zarazem twórca dwóch symboli tej jednostki: pomnika upamiętniającego poległych pancerniaków w Gardzieli oraz Odznaki Pułkowej.
Życiorys – od Stanisławowa po Wielką Brytanię
Ludwik Kuźniarz urodził się w 1910 roku w Stanisławowie. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, a podczas wojny służył w I Szwadronie Pułku 4 Pancernego jako oficer techniczno-gospodarczy. Odznaczony został m.in. Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Medalem Wojska, Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino (nr 29019) oraz włoskim Croce al Valor Militare.
Po zakończeniu wojny por. Kuźniarz nie wrócił do Polski. Podobnie jak wielu żołnierzy 2 Korpusu pozostał w Wielkiej Brytanii, gdzie założył rodzinę i pracował do końca życia. Zmarł w 1978 roku.
Pomnik Pułku 4 Pancernego „Skorpion”
Po zwycięstwie w bitwie o Monte Cassino żołnierze Pułku 4 Pancernego chcieli upamiętnić poległych kolegów. Z inicjatywy dowództwa i samych pancerniaków powstał niezwykły pomnik, wzniesiony dzięki dobrowolnym składkom żołnierzy pułku.
Projekt pomnika opracował por. Ludwik Kuźniarz, który nadał monumentowi symboliczny i oryginalny kształt. Wykorzystano wrak czołgu „Sułtan” – jednego z pierwszych, które brały udział w walce o Gardziel. U podstawy krzyża umieszczono dwie tablice podtrzymywane przez odlane z brązu skorpiony. Model tablic i skorpionów wykonał sam Kuźniarz, a odlewy powstały we florenckiej firmie Picchiani & Barlacchi.
Montażem zajęła się Czołówka Naprawcza pułku pod dowództwem ppor. Henryka Janiszewskiego i kpt. Stanisława Bizańskiego. Pomnik odsłonięto 18 maja 1946 roku, w Święto Pułkowe. Mszy polowej przewodniczył abp Józef Gawlina, a do żołnierzy przemówił gen. Zygmunt Szyszko-Bohusz.
Odznaka Pułkowa – symbol „Skorpionów”
Tego samego dnia odbyła się jeszcze jedna uroczystość – pierwsze w historii wręczenie Odznak Pułkowych. Ich autorem również był Ludwik Kuźniarz. Odznaka nawiązywała formą do Krzyża Pamiątkowego Monte Cassino: miała kształt krzyża benedyktyńskiego, na którym umieszczono ukośnie stylizowanego skorpiona – symbol pułku.
Wykonanie powierzono również firmie Picchiani & Barlacchi z Florencji. Odznaka szybko stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych emblematów żołnierzy 2 Korpusu.
Pamięć o żołnierzu-artyście
Postać Ludwika Kuźniarza przypomina, że historia Pułku 4 Pancernego „Skorpion” to nie tylko opowieść o walkach i zwycięstwach, ale także o ludziach, którzy potrafili połączyć wojskową służbę z twórczością artystyczną. Dzięki jego talentowi i zaangażowaniu do dziś możemy podziwiać w Gardzieli pomnik, który stał się jednym z najbardziej charakterystycznych miejsc pamięci w rejonie Monte Cassino.
Trasę do pomnika i więcej informacji znajdziesz w przewodniku Monte Cassino i okolice. Szlakiem 2 Korpusu Polskiego.
