Jarosław RubinWaleczne Skorpiony to trzytomowe opracowanie poświęcone dziejom i barwie Pułku 4 Pancernego „Skorpion” wydane przez Wydawnictwo Instytutu Tarnogórskiego i Muzeum. Tom pierwszy, autorstwa Władysława Tylki, zawiera historię „czwartaków”, zaś drugi napisany przez Marka Wrońskiego poświęcony został problematyce szeroko rozumianej barwy i tradycji Pułku. został problematyce szeroko rozumianej barwy i tradycji. Trzeci tom – przygotowany przez Marka Wrońskiego – zawiera reprodukcje zdjęć będących ilustracjami do tomu II.
W 60 rocznicę bitwy o Monte Cassino
Pierwszy tom książki Waleczne Skorpiony ukazał się w 60 rocznicę bitwy o Monte Cassino – 2004 roku. We wstępie do tej książki oficerowie Pułku 4 Pancernego „Skorpion” – Piotr Kalinowski i Jan Lewak – napisali:
Nad historią Pułku 4 Pancernego 'Skorpion’ przez długie lata pracował oficer Pułku Władysław Tylka. W całości praca Władka nie nadawała się do druku i przez wiele lat debatowano na ten temat, co jednakże, jak zazwyczaj w takich przypadkach, nie dało żadnych rezultatów.
Dopiero, kiedy przypadkowo nawiązaliśmy kontakt z dr. hab. inż. arch. Markiem Wrońskim założycielem Muzeum Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie istniejącym w Tarnowskich Górach od 1997 r. opracowane redakcyjne, przygotowanie, aż wreszcie wydanie drukiem dziejów 'Skorpionów” stało się możliwe.
W. Tylka, Waleczne Skorpiony. Z dziejów Pułku 4 Pancernego Skorpion (1942-1947), Wydawnictwo Instytutu Tarnogórskiego i Muzeum Instytutu, Londyn – Tarnowskie Góry 2004.
Pierwszy tom, autorstwa Władysława Tylki, zawiera historię „czwartaków” od formowania 2 Brygady Pancernej na Środkowym Wschodzie, przez pobyt w Iraku, Palestynie i Egipcie, aż do wyjazdu do Włoch. Kolejne rozdziały opisują walki Pułku 4 Pancernego w kampanii włoskiej: Monte Cassino, rzeka Chienti, Ankona, Cesano-Metauro, przełamanie linii Gotów i zdobycie Bolonii.
W roku generała Władysława Andersa
W 2007 roku, który został ogłoszony uchwałą Senatu RP Rokiem Generała Andersa, ukazały się tomy II i III Walecznych Skorpionów, napisane przez Marka Wrońskiego. Obszerny tom II, z podtytułem Barwa Pułku 4 Pancernego „Skorpion”, obejmuje dzieje Pułku po zakończeniu działań wojennych.
Rozdział pierwszy dotyczy pobytu Pułku 4 Pancernego w Potenza Picena, a znajdziemy w nim m. in. fragmenty poświęcone defiladzie 2 Warszawskiej Dywizji Pancernej 15 sierpnia 1945 roku, utworzeniu Szwadronu Szkolnego, budowie pomnika Pułku 4 Pancernego w Gardzieli oraz obchodom Święta Pułkowego.
Rozdział drugi dotyczy pobytu „Skorpionów” w Wielkiej Brytanii, aż do demobilizacji.
W kolejnych rozdziałach możemy poznać historię Odznaki Pułkowej oraz barwę i oznakowanie pojazdów. Znajdziemy też informacje o miejscach upamiętnienia Pułku oraz kultywowaniu jego tradycji.
Niezwykle ciekawy jest aneks do tomu II, który zawiera:
- Wykaz żołnierzy Pułku 4 Pancernego i nadane im odznaczenia,
- Wykaz żołnierzy, którzy polegli na polu chwały, zginęli lum zmarli w szeregach Pułku 4 Pancernego,
- Wykaz wyróżnionych Odznaką Pułku 4 Pancernego w latach 1946-1948,
- Wykaz żołnierzy Pułku 4 Pancernego odznaczonych Krzyżem Walecznych.
Tom III Walecznych Skorpionów zawiera reprodukcje zdjęć będących ilustracjami do tomu II.
Wydawnictwo i Muzeum
Zawsze podziwiam ludzi, którzy tworzą wspaniałe dzieła dzięki swojej pasji. Tak powstało Muzeum Winterlane w Venafro, którego współzałożycielem jest Luciano Bucci. Podobnie jest z Muzeum Instytutu Tarnogórskiego w Tarnowskich Górach, które powstało z inicjatywy dr. Marka Wrońskiego. W 1997 roku zakupił on, stojącą w samym centrum miasta, XIX-wieczną kamienicę przy ul. Ligonia 7, by umieścić w niej własną kolekcję przedmiotów związanych z historią polskiej wojskowości XIX i XX wieku.
Muzeum Instytutu Tarnogórskiego wydaje czasopisma „Studia nad Dawnym Wojskiem, Bronią i Barwą” i w ramach tej serii wydało Waleczne Skorpiony.
Obecnie w Muzeum Instytutu Tarnogórskiego możemy zapoznać się z dwiema ekspozycjami. Pierwszą z nich poświęcono dwóm pułkom Wojska Polskiego, które tworzyły w okresie międzywojennym tarnogórski garnizon. Były to 3. Pułk Ułanów i 11. Pułk Piechoty.
Druga wystawa prezentuje pamiątki związane z dziejami Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. W zbiorach znajdują się liczne mundury (w tym generalskie), uzbrojenie, wyposażenie wojskowe, medale i odznaczenia, dokumenty, fotografie itp. Do tej pory w muzeum zgromadzono ponad 40 tysięcy eksponatów.
