Jarosław RubinPodczas mojej podróży po okolicach Monte Cassino, po opuszczeniu Francuskiego Cmentarza Wojennego w Venafro, nie mogłem przestać myśleć o tragicznych wydarzeniach związanych z żołnierzami francuskich oddziałów kolonialnych we Włoszech. To skłoniło mnie do odwiedzenia Castro dei Volsci, gdzie znajduje się poruszający pomnik „Mamma Ciociara”.
Tragiczny okres II wojny światowej
Castro dei Volsci to niewielkie miasteczko położone około 50 kilometrów od Cassino, na terenie regionu Ciociaria w prowincji Frosinone.
Okres wojny był dla Castro dei Volsci niezwykle bolesny i trwał długo po wyzwoleniu 27 maja 1944 roku. Już od września 1943 roku, po zawieszeniu broni, niemieckie wojska przeprowadzały łapanki, deportacje i rozstrzeliwania mieszkańców.
Niestety, tragedia nie skończyła się wraz z odejściem Niemców. Po wkroczeniu do miejscowości wojsk francuskich, w szczególności żołnierzy marokańskich z oddziałów kolonialnych, miały miejsce masowe gwałty. Castro dei Volsci była jednym z najbardziej dotkniętych miejsc w całej Ciociarii. W sumie ofiarami przemocy stało się 271 kobiet, w tym 68 niepełnoletnich, oraz 6 mężczyzn, w tym 7-letnie dziecko.
Pomnik „Mamma Ciociara”
Na szczycie twierdzy Rocca di San Pietro, zwanej też „Balkonem Ciociarii”, stoi poruszający pomnik „Mamma Ciociara”. Przedstawia on matkę, która osłania swoje dziecko przed brutalnością wojny, symbolizując wszystkie kobiety dotknięte okrucieństwem tzw. marocchinate — gwałtów i przemocy dokonywanych przez żołnierzy francuskich wojsk kolonialnych.
Pomnik został odsłonięty 3 czerwca 1964 roku i jest miejscem pamięci, które nadal wywołuje silne emocje wśród mieszkańców regionu.
„Matka i córka” – literacka i filmowa opowieść o tragedii
O dramacie tych wydarzeń przypomina powieść Alberta Moravii La Ciociara oraz ekranizacja filmu z 1960 roku, w którym w roli głównej wystąpiła Sofia Loren. Film ten, znany w Polsce pod tytułem „Matka i córka”, ukazuje losy kobiet dotkniętych wojenną przemocą. Za swoją rolę Sofia Loren otrzymała Oscara, a historia ta stanowi mocne świadectwo okrucieństw wojny, szczególnie wobec ludności cywilnej.
Informacje praktyczne
Castro dei Volsci znajduje się około 50 km od Cassino. Dojazd samochodem prowadzi autostradą A1 do zjazdu Ceprano. Parking znajduje się wzdłuż murów miasteczka, skąd można wygodnie rozpocząć zwiedzanie.
Więcej szczegółów o trasie do Castro dei Volsci oraz opisie pomnika „Mamma Ciociara” znajdziesz w rozdziale tras samochodowych przewodnika „Monte Cassino i okolice. Szlakiem 2 Korpusu Polskiego” (trasa nr S3).
