Jarosław RubinPolski Cmentarz Wojenny na Monte Cassino znajduje się w obrębie płaskiego siodła zwanego Doliną Śmierci, pomiędzy klasztorem a wzgórzem 593. Spoczywa na nim 1066 żołnierzy poległych podczas bitwy o Monte Cassino. W przewodniku Monte Cassino i okolice. Szlakiem 2 Korpusu Polskiego znajdziesz cały rozdział poświęcony tej nekropolii.
Budowa cmentarza
Budowa cmentarza rozpoczęła się już w 1944 roku, niedługo po zakończeniu walk o klasztor. Cmentarz na Monte Cassino budowali żołnierze 2 Korpusu przy pomocy włoskich kamieniarzy pod kierownictwem inż. Tadeusza Muszyńskiego i według projektu oficerów-architektów Wacława Hryniewicza i Jerzego Skolimowskiego.
Prace rzeźbiarskie wykonał Michał Paszyn, jego autorstwa są: znicz cmentarny, wykute z brązu przy górnym ołtarzu orły i wawrzyn oraz płaskorzeźba Orła Białego powyżej cmentarza. Włoch – profesor Duilio Cambelotti jest autorem dwóch orłów husarskich na cokołach przy bramie wejściowej.
Poświęcenie cmentarza
Uroczystość poświęcenia nastąpiła 1 września 1945 roku – w szóstą rocznicę wybuchu II wojny światowej. Wybór tej symbolicznej daty nie był przypadkowy. Jak wspominał generał Władysław Anders: „W szóstą rocznicę napadu Niemców na Polskę, 1 września 1945, niezwykły ruch panował na drodze dojazdowej na Monte Cassino…”.
Ceremonia poświęcenia była niezwykle uroczysta. Jak opisał to generał Anders: „Przybył ks. biskup Gawlina wraz z duchowieństwem wszystkich obrządków. Jest marszałek Alexander na czele wyższych dowódców sojuszniczych frontu włoskiego. Na pierwszym tarasie stoją po kilkuset poczty sztandarowe 3. i 5. dywizji piechoty oraz dywizji pancernej. Trzepocą na wietrze sztandary sześciu narodów, które wzięły udział w bitwie o Monte Cassino”.
Pamiętajmy!
Jak pisał Feliks Konarski w „Czerwonych makach na Monte Cassino”: „Ta ziemia do Polski należy, choć Polska daleko jest stąd, bo wolność krzyżami się mierzy!”. Te słowa najlepiej oddają sens tego miejsca.
Chwała Bohaterom!
