Jarosław RubinRuiny gospodarstwa Massa Albaneta i klasztoru Albaneta stanowiły silny punkt niemieckiej obrony w czasie bitwy o Monte Cassino. Ze swoich pozycji Niemcy mogli skutecznie ostrzeliwać wylot Gardzieli i powstrzymywać ataki alianckie. Massa Albaneta została zdobyta dopiero w drugim natarciu czwartej bitwy o Monte Cassino – rano 18 maja.
Massa Albaneta – kilka słów o historii i dniu dzisiejszym
Mas(s) Albaneta lub Massa Albaneta to uproszczona nazwa średniowiecznego gospodarstwa (masseria), którego ruiny znajdują się na płaskowyżu pomiędzy podstawą wzgórza 593, Widmem i wzgórzem 575.
Albaneta to posiadłość ojców benedyktynów z Monte Cassino, licząca prawie 300 hektarów. Na terenie gospodarstwa znajdują się ruiny dwóch klasztorów: Santa Maria dell’Albaneta i San Matteo Servorum Dei.
Klasztor Santa Maria dell’Albaneta, założony w ok. 990 roku, stanowił bardzo ważny ośrodek życia monastycznego. W 1538 roku w klasztorze mieszkał założyciel jezuitów św. Ignacy Loyola, pisząc tu część swojej reguły.
W czasie walk o Monte Cassino w maju 1944 roku Massa Albaneta znalazła się na linii natarcia 3 Dywizji Strzelców Karpackich.
W czasie pierwszego natarcia – w nocy z 11 na 12 maja – Massa Albaneta była celem 1 Batalionu Strzelców Karpackich, który był wspierany przez czołgi 4 plutonu 3 szwadronu Pułku 4 Pancernego „Skorpion”.
Oddziały piechoty 1. Batalionu doszły na odległość 400 m do Albanety, a czołgi do Gardzieli, gdzie na stos min wjechał „Sułtan” (w efekcie wybuchu zginęła cała załoga czołgu ppor. Białeckiego), a jadący za nim „Szach” został obłożony ogniem niemieckiej artylerii. O godzinie 15:00 (12 maja) dowódca 1. Batalionu ppłk Bolesław Raczkowski (KMC nr 1784) otrzymał z dowództwa Brygady rozkaz wycofania na pozycje wyjściowe.
Massa Albaneta została zajęta dopiero rano 18 maja 1944 roku przez 6 Batalion Strzelców Karpackich przy wsparciu czołgów 2 szwadronu Pułku 4 Pancernego (poświęcam temu osobny artykuł).
Węzeł tras Massa Albaneta
Massa Albaneta jest miejsce, do którego często docierałem zbierając materiały do przewodnika Monte Cassino i okolice. Szlakiem 2 Korpusu Polskiego.
Do gospodarstwa prowadzi wygodna droga od parkingu przy Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino. Można tu dojechać również rowerem, a nawet samochodem.
Massa Albaneta jest miejscem, z którego można wyruszyć do pomnika 5 DSK (trasa T5) czy podejść do pomnika Pułku 4 Pancernego „Skorpion”. Możemy też udać się stamtąd na Widmo lub do Domku Doktora. Dokładne opisy tych tras znajdziesz w przewodniku.
