Jak wyglądała Wielkanoc przed bitwą o Monte Cassino możemy się dowiedzieć z dzienników Biskupa Polowego Wojska Polskiego Józefa Gawliny. O biskupie Gawlinie napiszę osobny artykuł. Poświęciłem mu też nieco miejsca w przewodniku Monte Cassino i okolice. Szlakiem 2 Korpusu Polskiego.
In viam pacis
In viam pacis (Na drodze pokoju) to tytuł dziennik wojenny Biskupa Polowego Wojska Polskiego Józefa Gawliny, pisany w latach 1939-1945. Bp Gawlina zostawił nam świadectwo czasów wojny w formie dziennika, a więc notatki sporządzane z dnia na dzień, a nie wspomnienia spisane po latach. Są to notatki nie tylko uważnego obserwatora, ale uczestnika wydarzeń.
Mając taki dziennik do dyspozycji, możemy przeczytać, jak wyglądała Wielkanoc 1944 roku widziana oczami Biskupa Polowego WP obecnego w 2 Korpusie Polskim.
Biskup Polowy Wojska Polskiego, gen. dyw. Józef Gawlina
Wielki Tydzień i Wielkanoc 1944
Środa, 5 kwietnia. Po południu do Campobasso (…)
Wielki Czwartek, 6 kwietnia. W katedrze celebrowałem mszę, święcenia olei i manadatum (umycie nóg). W asyście kleru katedralnego i kapelanów. (…)
Katedra w Campobasso (stan obecny). Foto: Di Chrychry97 di Wikipedia in italiano, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=27184482
Wielki Piątek, 7 kwietnia. (…) Adoracja Sanctissimum w zburzonej katedrze. Wieczór na kolacji postnej w sztabie. Generała Andersa wyspowiadałem. Po spowiedzi mówi mi o tym, że korpus zostanie zluzowany. A potem pójdzie do… M.C.
Wielka Sobota, 8 kwietnia. (…) O godzinie 18.00 nasza procesja rezurekcyjna ze zbombardowanej katedry. Na ołtarzu posąg MB Bolesnej. Obecni generałowie Anders, Bohusz i wyżsi dowódcy, i baon wojska. Ludność klęczy i płacze. Święcone w sztabie w Cantalupo. Naczelny wódz przybył na nie z okolic Tarentu.
Wielkanoc 1944 w 1. Samodzielnej Kompanii Commando. Po prawej – major Władysław Smrokowski, dowódca Kompanii. Źródło: Projekt „Zjednoczeni zwyciężymy – Globalna Sieć Sił Specjalnych”, (8) Facebook
Niedziela Wielkanocna, 9 kwietnia. Msza polowa i kazanie. Naczelny wódz w obecności generalicji i wojska udekorował komandosów [z 1. Samodzielnej Kompanii Commando. Dwudziestu jeden z nich zostało odznaczonych Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari oraz Krzyżem Walecznych.] i innych.
Niedziela wielkanocna – odznaczanie komandosów przez Naczelnego wodza – gen. Kazimierza Sosnkowskiego. Po lewej dowódca 2 Korpusu Polskiego gen. Władysław anders Źródło: Projekt „Zjednoczeni zwyciężymy – Globalna Sieć Sił Specjalnych”, (8) Facebook
Święcone w kasynie [w] Bojano. Śniadanie w San Massimo w pułku zmotoryzowanym ułanów karpackich.
J. Gawlina, In viam pacis. Dziennik Biskupa Polowego Wojska Polskiego 1939-1945.
Jarosław Rubin
