80 lat temu – 15 marca 1944 roku miasto Cassino przestało istnieć.
Dla wznowienia wysiłków w Cassino, dowodzący korpusem nowozelandzki gen. Bernard Freyberg wymyślił kryptonim operacja „Dickens”. Analitycy nowozelandzkiego wywiadu zaproponowali zrzucenie trzech 450-kilogramowych bomb na każdego z tysiąca niemieckich spadochroniarzy kryjących się wedle ich szacunków w Cassino.
Bombardowanie Cassino
15 marca rozpoczęła się trzecia bitwa o Monte Cassino. O godzinie 8.30, 775 samolotów alianckich zrzuciło 1000 bomb na obszar o powierzchni 2,5 kilometra kwadratowego w Cassino.
![Jedna z bomb zrzuconych na Cassino](https://montecassino.info.pl/wp-content/uploads/2024/03/72-niewybuch-Cassino-1024x745.jpg)
Po trzech godzinach bombardowań miasteczko Cassino przestało istnieć, a niemal wszystkie budynki legły w gruzach.
![Ruiny Cassino (maj 1944)](https://montecassino.info.pl/wp-content/uploads/2024/03/Cassino-1944-1024x761.jpg)
Pomnik ku czci miasta Cassino i jego mieszkańców
![Pomnik w Cassino - MOVM](https://montecassino.info.pl/wp-content/uploads/2024/03/SM-Cassino80-1-462x1024.jpg)
Przy Via Enrico de Nicola stoi pomnik, który oddaje hołd miastu Cassino, odznaczonemu złotym medalem za męstwo (La Medaglia d’Oro al Valor Militare – M.O.V.M.).
Medal ten został przyznany gminie Cassino 15 lutego 1949 roku za poświęcenie ludności i za działalność w walce partyzanckiej podczas II wojny światowej.
Przy tym pomniku odbywają się uroczystości związane z upamiętnieniem bombardowania i zniszczenia miasta.
![Uroczystości w Cassino (10 września 2023)](https://montecassino.info.pl/wp-content/uploads/2024/03/SM-Cassino80-2-1024x683.jpg)
Odbudowa Cassino
Odbudowa Cassino była niezwykle ciężkim okresem, który trwał praktycznie do lat sześćdziesiątych. Już w 1945 roku zaczęto myśleć o odbudowie miasta, a przy okazji pokazano, czym jest „porządek jałtański”. Rok po bombardowaniu miasta – 15 marca 1944 – odbyła się w Monte Cassino uroczystość związana z odbudową miasta. Jak zapisał Wańkowicz:
W uroczystości wzięli udział przedstawiciele rządu włoskiego z premierem Bonomim na czele, ambasador Stanów Zjednoczonych Kirk, minister pełnomocny Wielkiej Brytanii Hopkinson, ambasador francuski de Mousville i… ambasador sowiecki Kostylew.
M. Wańkowicz, Bitwa o Monte Cassino
Przedstawicieli polskiego rządu – nie zaproszono!
Plan odbudowy miasta został zatwierdzony w 1946 roku i zrealizowany przez architekta Giuseppe Nicolosiego, z którym współpracowali architekci Concezio Petrucci i Antonio Gatti. W miejscu budynków, których nie odbudowano umieszczono pamiątkowe tablice.
![Tablica w miejscu zniszczonego kościoła, Caasino.](https://montecassino.info.pl/wp-content/uploads/2024/03/SM-Cassino80-4-1024x683.jpg)