Jarosław RubinMuzeum Winterline w Venafro musiało się znaleźć w moim przewodniku Monte Cassino i okolice. Szlakiem 2 Korpusu Polskiego i to nie tylko dlatego, że ma w nim swoje miejsce niedźwiedź Wojtek.
Muzeum Winterline i jego założyciele
W samym historycznym centrum Venafro znajduje się muzeum Linii Zimowej (Museo Winterline Venafro), założone przez grupę pasjonatów historii i swojego regionu. Miejscowi miłośnicy historii: Luciano Bucci, Renato Dolcigno i Donato Pasquale przez dwie dekady zbierali w okolicy pamiątki i pozostałości po walkach na Linii Zimowej, a następnie skomponowali je tematycznie w salach ekspozycyjnych muzeum. Utworzyli też stowarzyszenie Associazione Winterline Venafro, gdzie grupa wolontariuszy umożliwia entuzjastom historii II wojny światowej i innym zainteresowanym osobom swoistą podróż w czasie.
Kiedy tylko dowiedziałem się o istnieniu muzeum, skontaktowałem się z jego założycielami i umówiłem na wizytę. Przed wejściem czekał na nas (na mnie, moją żonę i kilkoro angielskich turystów) Luciano Bucci. Miałem przyjemność wręczyć mu specjalny prezent, jaki przywiozłem z Polski: reprint trzytomowego wydania „Bitwy o Monte Cassino” Wańkowicza. Opowiedziałem mu też, że Wańkowicz to był taki „polski Hemingway” oraz że nocował w pobliskim pałacu przed wyruszeniem na pole bitwy.
28 sal ekspozycyjnych Muzeum Winterline
Kiedy alianci dotarli zimą 1943/44 do linii niemieckich umocnień obronnych, to nie znali jeszcze dokładnie nazw poszczególnych linii. Nazwali więc umocnienia Linią Zimową (Winterline).
Miałem okazję obejrzeć niesamowite sale muzeum, w których znajduje się 28 pieczołowicie przygotowanych rekonstrukcji scen wojennych, prezentujących wszystkich uczestników wydarzeń, które miały miejsce w Venafro i na Linii Zimowej od września 1943 do roku maja 1944 roku: żołnierzy niemieckich, włoskich, kanadyjskich, amerykańskich i polskich.
Mogłem zobaczyć realistycznie oddane scenografie oraz gabloty pokazujące transport rannych, budowę linii obronnej, niemiecki szpital, włoskich przewodników mułów, żołnierzy-cyklistów, aliancki punkt opatrunkowy, komandosów, rozminowanie terenu czy stanowiska bojowe. W gablotach i na ścianach można obejrzeć broń, lekarstwa, używane narzędzia, a nawet pakiety żywnościowe oraz mapy, zdjęcia i dokumenty.
Przy każdej z 28 rekonstrukcji lub zbiorów Luciano wyjaśniał i snuł opowieści. Dzięki temu dowiedziałem się, że dziadek Luciana wspierał aliantów będąc mulnikiem. Na jednym ze zdjęć była też babcia animatora muzeum.
Niedźwiedź Wojtek (raz jeszcze)
Niedźwiedź Wojtek ma swój pomnik w Venafro. Jest też obecny w muzeum. Rekonstrukcja nr 8 przedstawiała żołnierza 2 Korpusu Polskiego w towarzystwie niedźwiedzia Wojtka.
Wizyta w muzeum trwała około 1,5 godziny, ale nawet nie zauważyłem, jak szybko ten czas mi zleciał. O upływie czasu świadczył tylko zmrok na zewnątrz, który zapadł, kiedy zwiedzałem muzeum.
