Jarosław RubinHistorię walk w okolicach Gardzieli oraz pomnika Pułku 4 Pancernego „Skorpion” opisuję dokładniej w przewodniku Monte Cassino i okolice. Szlakiem 2 Korpusu Polskiego. Wspominam tam, że z pomnika skradziono skorpiony podtrzymujące tablice pamiątkowe i Orła, Orzeł wrócił na swoje miejsce. Jak do tego doszło?
Skradzione skorpiony
Pomnik dedykowany „BOHATEROM PUŁKU 4 PANCERNEGO POLEGŁYM W MARSZU DO POLSKI” to zniszczony czołg „Sułtan”, na którego korpusie umocowany został krzyż z gąsienic czołgowych wsparty dwiema spiżowymi tablicami. Tablice podtrzymywały dwa potężne skorpiony – symbol Pułku.
Pomnik zaprojektowany przez artystę- rzeźbiarza por. Ludwika Kuźniarza został odsłonięty 18 maja 1946 roku.
Skorpiony zostały zniszczone i skradzione w latach 70. ub. wieku. Smutne resztki tych skorpionów można oglądać do dzisiaj.
Istnieje kilka teorii na temat tego, kto dokonał kradzieży. Zgodnie z nimi byli to:
- włoscy złomiarze,
- „kolekcjonerzy” pamiątek i militariów (inaczej mówiąc złodzieje),
- funkcjonariusze polskiej Służby Bezpieczeństwa, czyli tzw. nieznani sprawcy.
Polski Orzeł – skradziony i zrekonstruowany
W latach 70. XX wieku zaginął też oryginalny Polski Orzeł umieszczony na jednej z tablic.
W marcu 2017 roku grupa miłośników historii z Koła Przyjaciół Muzeum Broni Pancernej z Poznania, przy pomocy przedstawicieli Fundacji Monte Cassino Andrzeja Marca, przymocowała do tablicy pamiątkowej zrekonstruowanego Orła.
