Jarosław RubinPamięć o żołnierzach 5 Kresowej Dywizji Piechoty walczących o Monte Cassino związana jest z miejscami, które można odnaleźć dość łatwo: pomnikiem 5 KDP na wzgórzu 575 oraz szlakiem transportowym, któremu nadano nazwę Droga Polskich Saperów. Są też miejsca, które trudniej odnaleźć, choć zachowały się do dzisiaj. Takim miejscem jest dom, w którym mieściło się dowództwo Kresowej w czasie bitwy o Monte Cassino.
Trekking patriotyczny szlakiem 5 KDP
Przewodnik Monte Cassino i okolice. Szlakiem 2 Korpusu Polskiego powstał, aby turyści-patrioci mogli łatwiej dotrzeć do miejsc związanych z udziałem polskich żołnierzy w bitwie o Monte Cassino i oddać hołd polskim bohaterom poprzez pieszą lub samochodową podróż, którą ja nazywam trekkingiem patriotycznym.
Jeżeli idziesz szklakiem KDP, to najważniejszym miejscem, do jakiego możesz dotrzeć w okolicach Monte Cassino, jest pomnik na wzgórzu 575 (trasa T5 w moim przewodniku).
Warto też podjąć się większego wysiłku i przejść Drogą Polskich Saperów (od Cairy do Gardzieli trasą T7), zatrzymując się przy tablicach Szlaku Historycznego.
Największym wyzwanie jest trekking drogą Inferno, której fragmentem jest wąwóz Inferno (zobacz trasa T8 w przewodniku).
Przy okazji trekkingu przez drogę Inferno można poszukać domu dowództwa 5 KDP.
Jeszcze raz Wańkowicz – dom dowództwa 5 KDP
Na początku wąwozu Inferno (czyli od strony Acquafondata) znajdował się piętrowy murowany dom, w którym mieściło się dowództwo Kresowej. Odwiedził go i opisał niezawodny Melchior Wańkowicz. Nie mogłem się powstrzymać i zacytowałem ten opis w swoim przewodniku.
A w domu – a fotelik, a kwiatuszek, a dwa grzeczne sztychy Grodna i Wilna, wynalezione u antykwariusza w Kairze, a pieczeń, że proszę siadać, serwowana na stole pokrytym obrusem w „generalskim kasynie”.
Przy stole jest kilka osób. Dowódca dywizji generał Nikodem Sulik. Jego zastępca pułkownik Klemens Rudnicki. Szef sztabu podpułkownik Maleszewski. Dowódca artylerii dywizyjnej pułkownik Orski. Dowódca saperów dywizyjnych podpułkownik Hempel. Major Jedziniak – kwatermistrz dywizji. […]
Przyglądam się im uważnie, tak jak w kinie człowiek stara się zapamiętać prezentowane role. […]
Generał Sulik – wiechcie wąsów.
Pułkownik Rudnicki – grzeczny i opanowany.
Pułkownik Maleszewski – miękkie ruchy, w oczach przelatują uśmiechy.
Pułkownik Orski – sucha twarz skoncentrowane oczy.
Pułkownik Hempel – nieduży, zebrany w sobie, coś z foremana, coś z trapera.
Major Jedziniak – wysoki, szczupły z energiczną twarzą, którą przecina czarna przepaska: stracił oko w kampanii wrześniowej.
M. Wańkowicz, Bitwa o Monte Cassino t. I.
Na szlaku 5 KDP przez Inferno
Chociaż dysponowałem ogólnym opisem dojścia do domu dowództwa 5 KDP, który pochodził ze sprawozdania z wyprawy Szwadronu Skorpion do wąwozu w 2016 roku, to pomimo przedzierania się przez zarośla (jeżyny i inne kolczaste rośliny), nie udało mi się go odnaleźć. (Na mapie na II stronie okładki mojego przewodnika dowództwo 5KDP oznaczone jest dużą chorągiewką – fragment mapy poniżej).
Mam nadzieję, ż kiedyś osoby, który znają miejsce, gdzie znajduje się dom dowództw 5 KDP, ustawią przy drodze drogowskaz albo inną wskazówkę. Idealnie by było, gdyby CAI (Club Alpino Italiano) – włoska organizacja zajmująca się górskimi szlakami turystycznymi – wyznaczyła szlak przez drogę Inferno. A może powstanie druga część Szlaku Historycznego (pierwszą część wyznaczył Wojskowy Instytut Wydawniczy)?
