Pomnik Kresowej – miejsce zbyt rzadko odwiedzane

Pomnik Kresowej na wzgórzu 575 był jednym z celów trekkingu, jaki odbywałem w listopadzie 2024 roku wraz uczestnikami pielgrzymki patriotycznej do Włoch. Niestety, deszczowa pogoda oraz zapadający szybko zmierzch spowodowały, że odwiedziliśmy tylko pomnik 3 DSK, Domek Doktora oraz pomnik Pułku 4 Pancernego „Skorpion”, a na pomnik 5 Kresowej Dywizji Piechoty nie wystarczyło nam już czasu.

Jak trafić do pomnika Kresowej?

Aby dotrzeć do pomnika Kresowej, należy podążać drogą prowadzącą z folwarku Massa Albaneta. Choć trasa do pomnika nie jest dobrze oznakowana, warto wybrać się na tę wędrówkę, by poczuć ducha historii sprzed 80 lat i zobaczyć pomnik na własne oczy.

Trasa T5 opisana w przewodniku Monte Cassino i okolice. Szlakiem 2 Korpusu Polskiego doprowadzi cię na miejsce, bo znajdziesz w nim opis trasy, mapkę, profil wysokościowy oraz kod QR, który otworzy mapkę w twoim smartfonie. Dzięki temu, każdy, kto wybierze się na wędrówkę, będzie mógł korzystać z precyzyjnych wskazówek.

Trasa do pomnika prowadzi drogą, którą wytyczoną przez saperów z 5 KDP i zbudowaną przez nich z pomocą włoskich robotników. Droga wije się serpentynami od Albanety do pomnika.

Pomnik Kresowej – kilka słów o jego historii

Miejscem upamiętnienia walk 5 Kresowej Dywizji Piechoty w bitwie o Monte Cassino jest pomnik na szczycie wzgórza 575. 18 maja 1945 roku, w pierwszą rocznicę bitwy o Monte Cassino, w oddziałach KDP odprawiono msze święte żałobne. O 14:00 na szczycie wzgórza 575 odsłonięto i poświęcono tablicę pamiątkową. Mszę św. odprawił ks. kapelan Wiktor Judycki – proboszcz 5 KDP, w obecności opata klasztoru Monte Cassino, delegacji alianckich i licznych żołnierzy KDP.

Pomnik Kresowej tworzą dwie płyty z trawertynu zwieńczone stalowym krzyżem. Na pierwszej umieszczony jest herb Dywizji – Kresowy Żubr – i data bitwy oraz napis: „Żołnierze Polskiej 5 Kresowej Dywizji Piechoty przemocą z Ojczyzny wyzuci, poprzez więzienia, obozy, tundry Sybiru, pustynie i morza – w marszu do Polski stoczyli tu siedmiodniowy krwawy bój. Poległo 503, 1531 odniosło rany”.

Na drugiej, ukośnej widnieje dwujęzyczny napis:

W imię praw boskich i ludzkich
Za waszą wolność i naszą
W spełnieniu testamentu przodków
W wykonaniu obowiązku żyjących
Jako drogowskaz dla przyszłych pokoleń
Za Wilno i Lwów symbolem mocy Rzeczypospolitej
Walczyli – Umierali – Zwyciężali

U stóp krzyża umieszczono urny zawierająca ziemię z pól bitewnych 5 KDP, oznaczone kiedyś herbami Wilna i Lwowa.

Niestety, z pomnika zostały skradzione herb dywizji, godło Rzeczypospolitej oraz herby Wilna i Lwowa. Podczas renowacji pomnika w 2020 roku, przeprowadzonej dzięki środkom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, oczyszczono i wzmocniono pomnik, ale nie odtworzono skradzionych elementów, poza oznaką Dywizji.

Pozostaje mieć nadzieję, że działania środowisk patriotycznych doprowadzą do przywrócenia pierwotnego wyglądu pomnika Kresowej.