Jarosław RubinTwierdza Rocca Janula wznosi się na wzgórzu ponad miastem Cassino, na wysokości 187 m n.p.m., przy drodze prowadzącej do klasztoru na Monte Cassino (sam klasztor jest osadzony na wysokości 516 m n.p.m.). Wzgórze Zamkowe było terenem walk i zostało zdobyte w czasie trzeciej bitwy o Monte Cassino.
Historia twierdzy Rocca Janula
Twierdza znajduje się przy drodze prowadzącej do klasztoru. Jej początki datuje się na X w. po Chr. Przez wieki była obiektem militarnym wspierającym panowanie nad Ziemią św. Benedykta. Nie zachowały się pozostałości po pierwszej twierdzy, którą odbudowano w XII wieku.
Twierdza służyła do obrony położonego wyżej opactwa Monte Cassino, ale także do kontroli drogi, która biegnie u podnóża Wzgórza Klasztornego. W razie potrzeby w twierdzy mogło się schronić nawet dwa tysiące osób.
W czasie trzeciej bitwy o Monte Cassino o Wzgórze Zamkowe toczyły się zaciekłe walki.
W jednym z artykułów wspominam, że w okolicach Monte Cassino wiele miejsc i obiektów posiada polskie nazwy. Podobnie jest z twierdzą Rocca Janula. Na polskich mapach wojskowych oraz szkicach była ona nazywana Zameczkiem
Rocca Janula w czasie trzeciej bitwy o Monte Cassino
15 marca 1944 roku, bombardowaniem miasta Cassino, rozpoczęła się trzecia bitwa o Monte Cassino.
Po trzech godzinach bombardowań miasteczko Cassino przestało istnieć, a niemal wszystkie budynki legły w gruzach. Następnie rozpoczęło się natarcie na Cassino nowozelandzkiej 6 Brygady, wspartej czołgami z nowozelandzkiego 19 Pułku Pancernego.
Atakujący nie spodziewali się, że pomimo ciężkiego bombardowania, siły spadochroniarzy niemieckich broniących miasteczka nie uległy całkowitemu zniszczeniu. Dopiero o godzinie 16:45 jednej kompanii udało się zająć kluczowe Wzgórze Zamkowe (Rocca Janula).
Następnie dwie kompanie Rajputana Rifles z 4 Dywizji Indyjskiej dotarły do Wzgórza Zamkowego z rozkazem opanowania górnych fragmentów Via Serpentina (obecnie Via Montecassino, SR149), ale dostały się pod silny ogień artylerii i zostały rozbite lub rozproszone.
O świcie 17 marca oddziały niemieckie wyparły batalion Rajputana z drogi prowadzącej na szczyt masywu, odcinając jednocześnie osamotnioną kompanię z batalionu Gurkhów na Wzgórzu Kata.
19 marca w walkach w mieście nastąpił impas, O godzinie 8:00 batalion niemieckich spadochroniarzy uderzał dwukrotnie na Wzgórze Zamkowe ze swojej pozycji wyjściowej przy wzgórzu 165, ale został odparty. Rocca Janula pozostała w rękach wojsk alianckich.
Zwiedzanie twierdzy Rocca Janula
Twierdza została ponownie udostępniona w 2015 roku, 72 lata po zniszczeniach wojennych. Niestety, pomimo informacji na stronie internetowej, że twierdzę można zwiedzać w niedzielę, we wrześniu 2023 roku zastałem zamkniętą bramę prowadzącą na teren zamku i zrobiłem jedynie zdjęcia z zewnątrz.
