Jarosław RubinMiejsce na brytyjski cmentarz wojenny w Cassino (Cassino War Cemetery) zostało wybrane już w styczniu 1944 roku, ale przebieg bitwy w ciągu pierwszych pięciu miesięcy tego roku uniemożliwił korzystanie z niego, aż do wycofania się Niemców z Cassino.
Bitwa 10 narodów
W pierwszych miesiącach 1944 roku Cassino było świadkiem jednych z najbardziej zaciętych walk kampanii włoskiej, którą nazwano bitwą 10 narodów. Walczyli i ginęli w niej żołnierze 10 narodowości z pięciu kontynentów.
Pisząc przewodnik Monte Cassino i okolice. Szlakiem 2 Korpusu Polskiego odwiedziłem cmentarze wojenne, które przypominają nam o najbardziej krwawej i zaciętej bitwie na froncie zachodnim.
Samo miasto i dominujące Wzgórze Klasztorne okazały się uporczywymi przeszkodami w natarciu na Rzym. Większość żołnierzy pochowanych na brytyjskim cmentarzu wojennym zginęła właśnie w czasie bitew o Monte Cassino.
Obecnie na cmentarzu wojennym w Cassino pochowanych lub upamiętnionych jest 4 271 żołnierzy Wspólnoty Narodów poległych podczas II wojny światowej. 289 pochówków jest niezidentyfikowanych.
Cmentarz wojenny Wspólnoty Narodów
Cmentarz i pomnik zaprojektował Louis de Soissons, architekt urodzony w Kanadzie. Pracował on dla Komisji Wspólnoty Brytyjskiej ds. Grobów Wojennych (Commonwealth War Graves Commission), której podstawowym statutowym zadaniem jest upamiętnianie cywili oraz żołnierzy z państw ówczesnej Wspólnoty Narodów, poległych w trakcie I oraz II wojny światowej.
Z parkingu przed cmentarzem wchodzi się na teren cmentarza przez jedną z dwóch głównych bram. Od bram schody prowadzą do budynku wejściowego, wewnątrz którego znajduje się okrągły stół. Z tego budynku mamy widok na cały cmentarz. Przed budynkiem znajduje się Kamień Pamięci (the Stone of Remembrance).
Po cmentarzu można poruszać się po brukowanych lub trawiastych ścieżkach, a cały cmentarz ma postać ogrodu pamięci z wkomponowaną pośrodku fontanną.
Za centralną fontanną stoi wysoki biały krzyż (the Cross of Sacrifice).
Na cmentarzu znajdują się również tablice upamiętniające 4 000 żołnierzy Wspólnoty Narodów, którzy zginęli na włoskiej ziemi, ale miejsca ich pochówku są nieznane.
Na cmentarzu znajdują się kamienne ławki, na których można usiąść i pomyśleć o okropnościach wywołanej przez Niemców wojny, podczas której zginęło tylu żołnierzy i cywilów.
Informacje praktyczne
Cmentarz Wojenny żołnierzy brytyjskich (Cassino War Cemetery) znajduje się w odległości około 1 km od dworca kolejowego w Cassino, przy Via Sant’Angelo. Przy cmentarzu znajduje się duży parking, z którego na cmentarz prowadzą dwie duże metalowe bramy.
Cmentarz jest otwarty codziennie od 9:00 do 17:00.
